Sinds jaar en dag klaagt het VSOA, hierbij gevolgd door de andere vakorganisaties, de onderfinanciering en brute besparingen binnen justitie aan. Of het nu gaat om de centrale diensten, het gevangeniswezen, het NICC of de rechterlijke orde, al deze diensten zijn hiervan slachtoffer geworden.
Maar blijkbaar is het nooit te laat om het licht te zien en hard aan de alarmbel te trekken nu de afgrond dichter en dichter bijkomt.
Het interview
Een eerste teken van de overheid kwam er met een niets aan de verbeelding overlatend artikel van het Sarah Blancke, voorzitter a.i. van het directiecomité van de FOD Justitie, verschenen in Het Nieuwsblad op 2 juli 2024.
Zij pleit hierin voor “een Marshallplan voor justitie met een bedrag van 250 miljoen euro op jaarbasis.” Een van de meest confronterende uitspraken in dit artikel is het feit dat Mevrouw Blancke meldt dat we amper halfweg 2024 zijn en het budget is zo goed als opgesoupeerd.
Zij bundelt haar plan in vijf grote werven:
- Gebouwen sluiten om rekeningen te kunnen betalen;
- Geïnterneerden “bevrijden” en grondslapers evacueren;
- Drones die drugs bevatten uit de lucht schieten;
- Burn-outs aanpakken en frustraties wegnemen;
- Geld van criminelen beter laten terugvloeien.
Haar oproep naar de formateur en de volgende regering is klaar en duidelijk: “Laat ons niet in de kou staan, want finaal gaat het ten koste van de rechtsstaat en dus de democratie.”
Als VSOA kunnen wij Mevrouw Blancke, die jammer genoeg op 1 oktober 2024 de FOD Justitie verlaat, enkel bedanken voor een dergelijke open en to the point gemaakte analyse.
Voor wat specifiek de rechterlijke orde betreft spreekt het voor zich dat twee werven onze speciale aandacht wegdragen: de gebouwen en de burn-outs en frustraties.
Als we het over de gebouwen hebben dan kunnen we kort zijn. Jaarlijks leggen wij als vakorganisatie meerdere klachten neer bij de arbeidsinspectie. Deze stelt dan een lijst met inbreuken op of stelt in uitzonderlijke gevallen zelfs een Pro-Justitia op. Met welk resultaat? Daar kan jammer genoeg niemand op antwoorden!
Het aanpakken van burn-outs en frustraties. Hiervoor werd in 2024 een welzijn enquête gehouden waarvan we nog op de conclusies en de implementatie ervan wachten. In tussentijd wordt er wel een cel wellbeing in het leven geroepen die dit alles moet kaderen.
Memorandum 2024
Drie van de hoogste rechtscolleges van ons land, het Grondwettelijk Hof, het Hof van Cassatie en de Raad van State, hebben een gemeenschappelijk memorandum opgesteld voor de formateur en de volgende regering. Ook zij vatten hun eisen samen in vijf punten waarbij vooral het eerste onze aandacht heeft weerhouden, namelijk: “Een passende financiering van Justitie en volledige wettelijke kaders.”
In de overige punten wordt vooral de aandacht gevestigd op de plicht van de Staat om binnen een redelijke termijn recht te spreken en de onafhankelijkheid van de magistratuur te bewaren.
In tegenstelling tot Mevrouw Blancke leggen deze rechtscolleges in hun memorandum te weinig de aandacht op hen die ervoor zorgen dat alles blijft draaien: de personeelsleden.
Lees het memorandum: Gemeenschappelijk memorandum 2024
Onze conclusies
VSOA-Rechterlijke Orde hoopt dat nu ook het College van Hoven en Rechtbanken en het College van het Openbaar Ministerie in hun memorandum op dezelfde nagel zullen kloppen en dezelfde bezorgdheden zullen uiten. Wij van onze kant zullen dit in ons memorandum, dat in zijn eindfase zit, in elk geval niet nalaten.
De laatste legislaturen is Justitie niet altijd het best en meest bedeelde ministerie geweest en het is hoog tijd een ongeziene inhaalbeweging in te zetten.
Wij roepen de dames en heren politici dan ook op om niet langer een struisvogelpolitiek te voeren, maar eindelijk aan Justitie te geven waar het recht op heeft: voldoende middelen; performante IT en volledig ingevulde kaders.
In het gemeenschappelijk memorandum wordt dit perfect omschreven en wij treden dit bij.
De eerbiediging van de rechtsstaat is meer dan een beginsel, het is een plicht!
Guy VAN CAUWENBERGHE
Federaal Voorzitter VSOA-ROJ